2016, Cilt 3, Sayı 1, Sayfa(lar) 054-064
Lenfödemde Cilt Bakımı ve Koruyucu Yaklaşımlar
Ayşe ARİKAN DÖNMEZ, Leyla ÖZDEMİR
Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Cilt bakımı, konservatif tedavi, lenfödem, lenfödem yönetimi

Lenfödem, yaşamı tehdit eden, bireylerin yaşam biçimlerini ve fonksiyonlarını etkileyen, fiziksel ve psikososyal sorunlara neden olan ve yaşam kalitelerini de olumsuz yönde etkileyen önemli bir komplikasyondur. Geçmişte tedavisi imkansız olarak düşünülürken, günümüzde lenfödem gelişimini önlemek, semptomlarını kontrol etmek, komplikasyonları azaltmak ve lenfödem geliştiğinde tedavi etmek amacıyla çeşitli yöntemler önerilmektedir. Bu yöntemler; hasta eğitimi, cilt bakımı, ekstremite elevasyonu, masaj ve fizik tedavi, fiziksel aktivite ve egzersiz, manuel lenfatik drenaj, self (basit) lenfatik drenaj, pnömatik pompalar, düşük düzeyde lazer tedavisi, kompresyon bandajları ve giysileri, medikal tedavi, cerrahi tedavi olarak sıralanabilir. Sağlıklı cilt bütünlüğünün korunması ve sürdürülmesi, cildin hidrasyonunun sağlanması, lenfödem gelişiminin önlenmesi, lenfödem komplikasyonlarının tedavi edilmesi, hastanın konforunun/rahatlığının sağlanması ve enfeksiyon riskinin azaltılması açısından cilt bakımı oldukça önemli bir basamaktır. Lenfödemde cilt bakımının rolünü destekleyen bir kanıt bulunmamakla birlikte, lenfödem riskini veya var olan lenfödemin şiddetini azaltmak için cildi korumanın, öz bakımın önemli bir bileşeni olduğu yönünde uzmanlar tarafından belirtilen ortak görüşler bulunmaktadır. Bu nedenle lenfödemi olan veya risk altında olan hastalara, mutlaka uygun cilt bakımı ilkeleri ile ilgili eğitim verilerek, günlük yaşamlarında bu ilkelere uymaları gerektiği hatırlatılmalıdır.