2008, Cilt 15, Sayı 2, Sayfa(lar) 001-015
Mastektomi Uygulanan Hastalar için Geliştirilen Evde Bakım Programının Etkinliğinin Değerlendirilmesi
Yrd.Doç.Dr. Ayşe AKKAŞ GÜRSOY1, Prof.Dr. Fethiye ERDİL2, Prof.Dr. Nurhan BAYRAKTAR2
1Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon Sağlık Yüksekokulu
2Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü
Anahtar Sözcükler: Meme kanseri tedavisi, mastektomi, evde bakım, hemşirelik

Meme kanseri cerrahisi, hastalığın lokal olarak kontrol altına alınması ve yayılımının önlenmesi için uygulanır. Meme kanseri ameliyatı geçiren hastalarda hemşirelik bakımının temel amacı hastanın normal yaşamına en kısa zamanda, en az problem ile dönmesidir. Bu nedenle hastanın bakımı; gereksinimlerine yönelik ve ekip işbirliği ile gerçekleştirilen bir plan ile tanı konulduğu andan başlayarak ev ortamında sürdürülmelidir.

Araştırma, mastektomi sonrası hastaların hemşire tarafından evde izlenmelerinin iyileşme sürecine etkisini değerlendirmek amacıyla deneysel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanının örneklemini üç hastanede mastektomi ameliyatı olan 50 hasta oluşturmuştur. Deney ve kontrol grubuna 25'er hasta alınmıştır. Araştırmada veriler mastektomi sonrası hastalar için evde bakım planı, hasta bilgi formu, ev ziyareti izlem formu, mastektomi sonrası hastaların bilgilerini değerlendirme formu kullanılarak toplanmıştır. Deney grubundaki hastalara taburculuk sonrası üç ev ziyareti gerçekleştirilmiş ve bu hastalar evde bakım planı doğrultusunda bakım ve yazılı bilgi almışlardır. Kontrol grubundaki hastalara iki ev ziyareti yapılmıştır ve bu hastalar sadece hastanelerde var olan bakım hizmetini almışlardır.

Araştırmadan elde edilen veriler, Mann-Whitney U, Ki-Kare, Kolmogorov-Smirnov, Cochran Q and McNemar testleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi sonucunda; deney grubundaki hastalarda ameliyat sonrası ameliyat olan tarafta ağrı, ameliyat olan taraftaki kolda ödem ve cinsel yaşama ilişkin sorun görülme oranının kontrol grubuna göre daha düşük olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, deney grubundaki hastaların ameliyat olan taraftaki kolu kaldırma düzeyinin kontrol grubunda yer alan hastalardan daha iyi olduğu saptanmıştır. Ayrıca, deney grubundaki hastaların mastektomi sonrası kendi bakımlarına ilişkin bilgi puan ortalamalarının kontrol grubundaki hastalardan oldukça yüksek olduğu belirlenmiştir.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda mastektomi sonrası hastaların evde bakımlarına yönelik planlı taburculuk eğitiminin verilmesi ve evde bakım hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.