2009, Cilt 16, Sayı 3, Sayfa(lar) 001-016
Hemodiyaliz ve Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Uygulanan Hastaların Stresle Başa Çıkma Biçimleri
Arş. Gör. Duygu HİÇDURMAZ, Prof. Dr. Fatma ÖZ
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Psikiyatri Hemşireliği A.D.
Anahtar Sözcükler: Kronik böbrek yetmezliği, hemodiyaliz, sürekli ayaktan periton diyalizi, stres, başa çıkma

Bu araştırma, hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) tedavisi uygulanan hastaların stresle başa çıkma biçimlerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Başkent Üniversitesi Hastanesi, Ankara Üniversitesi İbn-i Sina Hastanesi, Gazi Üniversitesi Hastanesi ve Hacettepe Üniversitesi Hastanesi'nden seçilen 212 hemodiyaliz ve 149 SAPD hastası oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak “Hemodiyaliz Hasta Bilgi Formu”, “SAPD Hasta Bilgi Formu” ve “Stresle Başa Çıkma Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde iki ortalama arasındaki farkın anlamlılık testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.

Araştırmada elde edilen sonuçlara göre; her iki hasta grubunda da en sık kullanılan başa çıkma yönteminin “dine yönelme” olduğu bulunmuştur. Bunu daha sonra kabullenme, olumlu tarzda yeniden yorumlama, planlama, aktif başa çıkma ve diğer başa çıkma yöntemleri izlemektedir. Hemodiyaliz ve SAPD hastalarının kullandıkları başa çıkma biçimlerinin sıralaması birbirine benzerdir. SAPD hastaları planlama ve enstrümental sosyal destek aramayı hemodiyaliz hastalarına göre daha fazla, yadsımayı ise daha az kullanmaktadır.

Araştırma sonuçlarına dayalı olarak; bu birimlerde çalışan hemşirelerin başa çıkma durumu açısından hastaları düzenli olarak değerlendirmeleri önerilebilir. Ayrıca hemşireler hastalara tedaviye uyum konusunda verecekleri eğitim ve danışmanlık sırasında da çalışma sonuçlarını dikkate alarak eğitim ve danışmanlık içeriğine bütünleştirmelidirler.